تحلیل راهبردی SWOT-ANP مخازن گاز غیرمتداول ایران

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 گروه مهندسی پلیمر-مکانیک، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

2 گروه علوم و فناوری‌های دفاعی، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران

چکیده

یکی از اولویت­‌های مهم در سیاست­‌های بالادستی نظام، ارائه راهبردهای لازم به منظور بهینه­‌سازی تولید و مصرف انرژی است. در این مطالعه به منظور ارائه راهبردهای مناسب جهت توسعه مخازن گازی غیرمتداول کشور، از مدل تجزیه و تحلیل سوآت (SWOT) با چهار سطح، هدف در سطح اول، عوامل اصلی و زیرمعیارهای سوآت به ترتیب در سطوح دوم و سوم و گزینه‌­های راهبردی به عنوان آخرین سطح بهره­‌گیری شده است. به‌منظور وزن‌دهی عوامل داخلی و خارجی از فرایند تحلیل شبکه­‌ای (ANP) و نرم‌افزار Super Decision استفاده شد. همچنین راهبردها بر اساس اولویت‌های سیاسی، فنی، اقتصادی، اجتماعی از خروجی ماتریس سوآت، ارائه شده­اند. در پایان راهبرد قوت-فرصت، با کسب بالاترین وزن ۰/۳۸۸ به‌عنوان مهم­ترین اولویت برنامه‌ریزی راهبردی توسعه میادین گازی غیرمتداول کشور حاصل شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Strategic Investigation of SWOT-ANP Nonconventional Gas Reservoirs in Iran

نویسندگان [English]

  • Sadegh Sahraei 1
  • Hanif Kazerooni 2

1 Lorestan University (Corresponding Author),Department of Polymer-Mechanic Engineering, Khorramabad, Iran

2 Defense Technology and Passive Defense, Supreme National Defense University Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the main priorities in the upstream policies of the government is to prepare the necessary strategies to optimize the production and consumption of energy. In this study, in order to provide a suitable strategy for the development of unconventional gas reservoirs, a SWOT analysis model were used with four levels, the goal (the best strategy) in the first level, the main factors and SWOT sub-criteria are respectively at the second and third levels and the last level was the strategy options. In order to weigh internal and external factors, the analytic network process (ANP) process and Super Decision software were used. Strategies were also presented based on the political, technical, economic, and social priorities of the SWOT matrix output. In the end, the Strength-Opportunity Strategy, with the highest weight of 0.388, was the first priority of strategic planning of the development of unconventional gas fields in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Investigation
  • Gas
  • Unconventional
  • SWOT
  • ANP
  1. غیرتمند، مهدی و محمد دومهری (۱۳۹۵)، "اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل، حمایت از کار و سرمایه ایرانی"، مجموعه مقالات سومین کنفرانس بین­المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری با رویکرد ارزش آفرینی، موسسه آموزشی مدیران خبره نارون.
  2. گلچین پور، مونا (۱۳۹۳)، " بررسی وضعیت ذخایر گاز طبیعی در جهان"، ماهنامه علمی ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، صص ۱۴-۲۱.
  3. قیاسوند، آرش (۱۳۹۷)، "مدیریت مخازن نفتی-گازی برداشت صیانتی از مخازن مشترک"، مجموعه مقالات هشتمین کنفرانس بین‌المللی نفت،گاز، پالایش و پتروشیمی با رویکرد توسعه ارتباط بین دولت، موسسه آموزشی مدیران خبره نارون.
  4. حسن­‌نژاد، میثم؛ کمری، مصیب و سید علی رضا طباطبایی ­نژاد (۱۳۹۴)، "مطالعه مختصر آماری پراکندگی مخازن نامتعارف شیلی نفت و گاز در دنیا"، مجموعه مقالات کنفرانس بین‌­المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی، موسسه سرآمد همایش کارین.
  5. [5] Luke, H., Brueckner, M., & Emmanouil, N. (2018). Unconventional gas development in Australia: A critical review of its social license. The Extractive Industries and Society, 5(4), 648-662.
  6. [6] Saxena, A., Kumar, S., & Raman, D. (2019). Natural Gas Hydrate: A Brief Review. Journal of Petroleum Engineering & Technology, 6(2), 27-34.
  7. مهدی‌پور، ولی و خدیجه هاشمیان (۱۳۹۱)، "مروری بر زمین شناسی، نحوه تشکیل و شناسایی ذخایر هیدرات گازی دربخش جنوبی دریای خزر"، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین­المللی نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاهی، هتل المپیک تهران.
  8. جعفری،  مجید و سید علی اشرفی زاده (۱۳۹۵)، "بررسی و امکان سنجی بهره‌­گیری از منابع نفت و گاز شیل با توجه به چشم انداز آینده صنعت نفت ایران"، مجموعه مقالات نخستین کنفرانس سراسری تحقیقات جدید در شیمی، مهندسی شیمی و نفت، پردیس بین­الملل توسعه ایده هزاره.
  9. لطفی­‌یار، امینه؛ چهرازی، علی و نادر ثابتی (۱۳۹۵)، "بررسی شیل­‌ها به عنوان منابع نامتعارف"، ماهنامه علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، صص ۶۵-۷۲.
  10. Lai Jin, et al. (2018), "A review on pore structure characterization in tight sandstones", Earth-Science Reviews, Vol. 177, PP. 436-457.
  11. Ho-Van, S., Bouillot, B., Douzet, J., Babakhani, S. M., & Herri, J. M. (2018), "Implementing Cyclopentane Hydrates Phase Equilibrium Data and Simulations in Brine Solutions", Industrial & Engineering Chemistry Research, Vol. 57, PP. 14774-14783.
  12. ثریایی، علی؛ حسین‌­زاده، مهرداد؛ آل بویه، علی و احمد شیرچی (۱۳۹۲)، "انتخاب استراتژی بهینه بر اساس تحلیل SWOT  و روش فرآیند تحلیل شبکه ای(ANP) مطالعه موردی: شرکت مخابرات استان مازندران"، مجموعه مقالات دهمین کنفرانس بین­المللی مدیریت استراتژیک، انجمن مدیریت راهبردی ایران.
  13. صفری، مجید (۱۳۹۶)، "بررسی روش­‌های مختلف مدیریت استراتژیک در پروژه‌­ها و قراردادهای بین‌­المللی نفت و گاز و پتروشیمی با ماتریسSWOT"، مجموعه مقالات سومین کنفرانس بین­المللی مدیریت، حسابداری و اقتصاد دانش بنیان با تاکید بر اقتصاد مقاومتی، دانشگاه علامه مجلسی.
  14. براری­‌نیا، الهه (۱۳۹۸)، "تحلیل و تدوین استراتژی حاصل از ماتریس SWOT با استفاده از تئوری فازی و فرآیند تحلیل شبکه‌ای"، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین‌­المللی مدیریت و مهندسی صنایع در عصر نوین، مرکز همایش سازمان مدیریت صنعتی، شرکت همایش آروین البرز.
  15. پیری‌حور،‌ حسن و جلال نخعی (۱۳۹۷)، "اولویت‌بندی مخازن ذخیره‌سازی نفت به روش Anp  و تدوین استراتژی‌های مخازن زیرزمینی با تکنیک SWOT  و ماتریس Qspm "، مجله پدافند غیرعامل، صص ۹-۲۳.
  16. صیدی، ‌مسعود؛ ‌حامد، سلیمی و علی بزرگی‌امیری (۱۳۹۷)، "ارائه چهارچوبی جهت اولویت بندی ریسک­های موجود در واحدهای نمک زدایی نفت و گاز با استفاده از تلفیق تکنیکAhp  فازی و مدلSWOT  (مطالعه موردی واحد نمک زدایی نفتشهر)"، فصلنامه مهندسی و مدیریت انرژی (مدیریت انرژی)، صص ۱۸-۲۹.
  17. بخشایش، الهام و هاجر مصطفایی (۱۳۹۲)، "بررسی آثار تحریم های اقتصادی بر دو صنعت نفت و گاز در ایران"، مجموعه مقالات کنفرانس بین المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر، شرکت پژوهشی طرود شمال.
  18. امینی،  ‌اعظمی و حجت میان‌آبادی (۱۳۹۷)،" نقش دیپلماسی در موافقت نامه اقلیمی پاریس"، فصلنامه ژئوپلیتیک، صص 148-۱۷۵.
  19. صمدی، علی حسین و مهدی امامی میبدی (۱۳۹۴)، "بررسی تاثیر گسترش منابع گازی نامتعارف بر تولید گاز طبیعی ایران: رویکرد پویایی‌شناسی سیستم"، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، صص ۱۳-۵۳.
  20. قادری دهکردی، مهرداد و احمد عزیزی (۱۳۹۵)، "منابع نفت و گاز دریای خزر"، مجموعه مقالات سومین کنفرانس بین‌المللی دستاوردهای نوین پژوهشی در شیمی و مهندسی شیمی، تهران، کنفدراسیون بین المللی مخترعان جهان.
  21. کریمیان طرقبه،  امیر (۱۳۹۵)، "آلودگی­‌های زیست محیطی حاصل از برداشت و بهره­برداری ذخایر گازی غیرمتعارف"، مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس بین‌­المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی با رویکرد توسعه ارتباط دولت، موسسه مدیران خبره نارون.
  22. حبیبی، رحمان (۱۳۹۵)، "جایگاه انرژی در اقتصاد مقاومتی: قابلیت­‌ها و فرصت­‌ها"، مجموعه مقالات دهمین کنگره پیشگامان پیشرفت، مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
  23. قائدی زاده نجمه (۱۳۹۶)، "دریای خزر، گل آلود ادعاهای همسایه‌­های تازه؛ درآمدی بر مواضع دول ساحلی"، ماهنامه علمی ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، صص ۱۷-۲۳.
  24. مطلبی، مسعود؛ موسوی، سید محمدرضا و حسین علی توتی (۱۳۹۳)، "سیاست جمهوری اسلامی ایران و اتحادیة اروپا در قفقاز جنوبی: تقابل‌گرایی یا همکاری‌جویی"، دوفصلنامۀ  علمی پژوهشی مطالعات اوراسیای مرکزی، صص ۳۵۵-۳۷۴.
  25. نصوحیان، محمدمهدی (۱۳۸۸)، "راهبردهای اتحادیه اروپا در قفقاز و تاثیر آن بر جمهوری اسلامی ایران"، فصلنامه ره آورد سیاسی، صص ۳-۲۶.
  26. ‌ملکی، عباس و محسن شالباف ‌(۱۳۹۴)، "سیاستگذاری اداره مخازن مشترک نفتی و گازی:  مطالعه موردی میادین مشترک ایران و عراق"، فصلنامه علمی پژوهشی سیاستگذاری عمومی، صص ۴۹-۷۳.
  27. خلیلی ورنامخواستی، تهمینه؛ حامدی، محبوب؛ مشتری دوست تورج و سید حسن میری (۱۳۹۶)، "بررسی روش های تأمین مالی پروژه­‌ها و طرح­های نفت و گاز با اولویت میادین مشترک و ارائه‌­ی راهکار بهینه (مطالعه ی موردی؛ شرکت نفت و گاز پارس)"، ماهنامه علمی ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، صص ۳۳-۴۰.
  28. شادی­زاده، سیدرضا؛ امیر فخریان، علی و محمد علی هاتفی (۱۳۹۵)، "توسعه­‌ی راهبردهای مدیریت بهبود بهره‌وری در مخازن نفتی و گازی ایران"، ماهنامه علمی ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، صص ۳۰-۳۵.
  29. منظور، داود؛ کهن ‌هوش نژاد، روح­الله و مسعود امانی (۱۳۹۵)، "ارزیابی مالی قراردادهای منتخب بیع متقابل نفتی و مقایسه آن با قراردادهای مشارکت در تولید"، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، صص 179-218.
  • تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 05 اردیبهشت 1401