مهندسی گاز ایران

جایگاه قانونی قرارداد مشارکت در تولید در ایران

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران، کد پستی ۱۴۹۱۱-۱۵۷۱۹

2 دانشجوی دکترای فقه و حقوق خصوصی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران، کد پستی ۱۴۹۱۱-۱۵۷۱۹

چکیده

قرارداد مشارکت در تولید از جمله قراردادهای مطرح در صنعت نفت جهان است. در قرارداد مشارکت در تولید، شرکت نفتی خارجی به‌عنوان پیمانکار با بخش دولتی کشور میزبان وارد قرارداد شده و ریسک عملیات نفتی را بر عهده می‌گیرد. اگر پیمانکار در عملیات نفتی موفق نشود باید منطقه را رها کند و مستحق دریافت هزینه‌هایش نیست؛ اما اگر موفق شود طبق قرارداد بابت هزینه و ریسکی که متحمل شده مستحق اخذ سهمی از نفت تولیدی به‌نام نفت هزینه است. علی‌رغم مطلوب‌بودن این نوع قرارداد در بسیاری از کشورهای برخوردار از نفت، این قرارداد به‌دلیل موانع قانونی موجود از مقبولیت خاصی برخوردار نیست. بر این اساس، مقالۀ حاضر درصدد بررسی جایگاه قانونی این قرارداد در ایران و شناسایی موانع قانونی موجود است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Legal Status of Production-sharing Agreements in Iran

نویسندگان [English]

  • Rahele Syyed Morteza Hossini 1
  • Arezoo Malekshah 2

1 Faculty Memeber, Kharazmi University, Tehran, Iran

2 PhD Student. Kharazmi University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Production-sharing agreement is a form of contracting used in the oil industry. In these agreements, the foreign oil company signs a contract with the government of the host country and takes over the risk of oil operations. If the contractor fails in its endeavors, it must abandon the area and is not eligible for the costs; however, if it succeeds, based on the contract and for the costs and risks he has incurred, it will be entitled to a share called “Cost Oil”. Despite the desirability of this kind of contract in many oil-rich countries, it is not particularly acceptable due to it legal barriers. Accordingly, the article seeks to review the legal status of this agreement in Iran and identify its legal barriers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Production-Sharing Agreement
  • Oil Contract
  • Foreign Investment
  • Oil Regulations
  1. Ing, j, “Production sharing agreements versus concession contracts”, CER-ETH at ETHZ, Swiss Federal Institute of Technology Zurich, Zürichbergstrasse 18, 8092 Zurich, Switzerland,1-37, 2014.
  2. Adebola Ogunleye, T, “A Legal Analysis of Production Sharing Contract Arrangements in the Nigerian Petroleum Industry”, Journal of Energy Technologies and Policy, Vol. 5, No. 8, 2015.
  3.  میرترابی، سعید، مسائل نفت ایران، تهران: انتشارات قومس، ص۱-۳۰۶، ۱۳۸۴.
  4.  مؤمنی وصالیان، هوشنگ، حجت‌الله غنیمی‌فرد و محمد محمودی، «بررسی مقایسه‌ای قراردادهای بیع متقابل و مشارکت در تولید در پروژه‌های بالادستی صنعت نفت و گاز ایران»، فصلنامۀ علوم اقتصادی، س۲، ش۶، ص۱۳۵-۱۵۷، ۱۳۸۸.
  5. تقی‌زاده انصاری، مصطفی، نظام حقوقی قرارداد مشارکت در تولید در صنعت نفت و گاز، چ۱، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ص۱-۲۴۸، ۱۳۹۰.
  6. نیکبخت، حمیدرضا و محمد آرین، «طراحی الگوهای قراردادی جدید برای توسعۀ میادین هیدروکربوری ایران: بررسی و نقد قانون جدید وزارت نفت»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، ش71، ص۷۵-۱۲۰، ۱۳۹۴.
  7. امانی، مسعود و محمدحسین حمیدزاده، «تحلیل حقوقی قراردادهای مشارکت در تولید در صنایع بالادستی نفت و گاز و قابلیت اعمال آن در حقوق ایران»، س۱۶، ش۱ (پیاپی) ۱۴، ص۱۵۱-۱۸۰، ۱۳۹۴.
  8. حمیدزاده، محمدحسین، «تحلیل حقوقی ساختار قراردادهای مشارکت در تولید در پروژه‌های نفتی»، دانشگاه خوارزمی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، ۱- ۲۶۳، ۱۳۹۱.
  9. قادری، عبدالواحد، احسان شریف‌آرا، علی محمدی، اوین قادری، «بررسی اصول و قواعد حقوقی حاکم بر قراردادهای نفتی جمهوری اسلامی ایران»، تهران: نشر آوا، چ1، ص۱-۳۷۰، ۱۳۹۴.
  10. ابراهیمی، سیدنصرالله و مهرزاد تاجیک، «مقررات حاکم بر سرمایه‌گذاری خارجی در پروژه‌های بالادستی صنعت نفت ایران به‌ویژه به‌روش تسهیلات بیع متقابل»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، س۱۵، ش۴۰، ص۳۷-۶۸، ۱۳۹۲.
  11. میرترابی، سعید، درآمدی بر اقتصاد سیاسی نفت و مسائل نفت ایران، تهران: انتشارات قومس، ص۱-۳۰۴، ۱۳۹۳.
  12. شیروی، عبدالحسین، حقوق تجارت بین‌الملل، تهران: انتشارات سمت، ص۱-۵۶۰، ۱۳۹۱.
  13. راسخی لنگرودی، احمد، موج نفت: تاریخ نفت ایران از امتیاز تا قرارداد، چ۱، تهران: اطلاعات، ۱۳۸۴.
  14. درخشان، مسعود، «ویژگی‌های مطلوب قراردادهای نفتی: رویکرد اقتصادی‌تاریخی به عملکرد قراردادهای نفتی در ایران»، فصلنامۀ اقتصاد انرژی ایران، س۳، ش۹، ص۵۳-۱۱۳، ۱۳۹۲.
  15.  حاتمی، علی و اسماعیل کریمیان، حقوق سرمایه‌گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه‌گذاری، تهران: انتشارات تیسا، ص۱-۱۱۷۴، ۱۳۹۴.
  16. گودرزی، زهرا و محمود باقری، «تحلیل قوانین جدید در حوزۀ نفت و گاز و بررسی ظرفیت قانونی موجود در پذیرش تحولات قراردادی»، مطالعات حقوق انرژی، دورۀ اول، ش۲، ص۱۵۳-۱۶۶، ۱۳۹۴.
  17. امانی، مسعود و مصطفی شفیع‌زاده خولنجانی، «تطابق ساختار قراردادهای ’مشارکت در تولید‘ با الزامات حاکمیت و مالکیت ملی بر مخازن نفتی»، فصلنامۀ مجلس و راهبرد، س۱۹، ش۷۲، ص۱۴۱-۱۷۱، ۱۳۹۱.
  18. منظور، داوود، مسعود امانی و روح‌الله کهن‌هوش‌نژاد، «بررسی جایگاه حقوقی قراردادهای مشارکت در تولید در قوانین کشور»، پژوهشنامۀ اقتصاد انرژی ایران، س۴، ش۱۵، ص۱۸۳-۲۱۷، ۱۳۹۴.
مهندسی گاز ایران
دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 10
اسفند 1398
صفحه 53-63
  • تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 05 اردیبهشت 1401